Οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες 

Του Γεωργίου Α.
Δαουτοπούλου, Καθηγητή Γεωπονίας ΑΠΘ, www.daoutop.gr

Η ξαφνική επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Υπουργείο Αγροτικής
Ανάπτυξης ή όπως αλλιώς λέγεται, έφερε στην επικαιρότητα ένα από τα βασανιστικά
ερωτήματα που απασχολούν, δεκαετίες τώρα, τους ερευνητές της Ελληνικής Υπαίθρου,
ανάμεσά τους και ένας από τους Γενικούς Γραμματείς του Υπουργείου. Με αφορμή
την επερχόμενη βαριά φορολογία, έσπευσε να αμβλύνει τις συνέπειές της, εξαγγέλλοντας
διαφοροποίησή της, τόσο ως προς τον συντελεστή όσο και ως προς την προκαταβολή,
ανάμεσα σε αυτούς που έχουν κύρια δραστηριότητα στη γεωργία σε σχέση με αυτούς
που έχουν μερική.

Πρώτη διευκρίνιση. Ο διαχωρισμός θα αναφέρεται στο πρόσωπο
του αρχηγού της γεωργικής εκμετάλλευσης ή στην οικογένεια;. Υπάρχει περίπτωση ο
αρχηγός να απασχολείται αποκλειστικά στη γεωργία ενώ η σύζυγος να έχει μια άλλη
μη γεωργική δραστηριότητα. Αυτή τι είναι; Αποκλειστικής ή μερικής απασχόλησης,
δεδομένου ότι θα υποβάλλουν κοινή φορολογική δήλωση.

Άλλο πρόβλημα. Η γεωργική εκμετάλλευση συχνά τεμαχίζεται στα
χαρτιά δηλώνοντας μερικά χωράφια και στο όνομα της συζύγου ή και κάποιου
ενήλικου μέλους της οικογένειας για να έχουν και αυτοί ασφαλιστική κάλυψη στον
ΟΓΑ. Έτσι, η μια γεωργική εκμετάλλευση εμφανίζεται τεμαχισμένη σε 2 ή και
περισσότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Καμιά από αυτές όμως δεν είναι συχνά σε
θέση να στηρίξει αποκλειστική ενασχόληση με τη γεωργία.

Να δούμε και το θέμα της προκαταβολής φόρου. Για ποιο γεωργικό
εισόδημα; Μια θεομηνία μπορεί να το αφανίσει. Το ίδιο και η εκμεταλλευτική
σχέση των αγροτών από το ασύδοτο εμπόριο των αγροτικών προϊόντων, ιδιαίτερα αν
είναι παραγωγοί φθαρτών γεωργικών προϊόντων. Το ίδιο και οι πωλήσεις στα
ανοιχτά ή με μεταχρονολογημένες επιταγές που όχι σπάνια σκάζουν ως κανόνια. Και
πόσα είναι τα ποσά που αναμένεται να συγκεντρώσει το Υπουργείο Οικονομικών από
αυτήν την προκαταβολή;.  Στα δεκάδες
δισεκατομμύρια του δανεισμού, τα μερικά εκατομμύρια της προκαταβολής του φόρου
θα ελαφρύνουν τα χρέη;

Δεν είμαι νομικός αλλά πιστεύω ότι οι πρώτες προσφυγές που
θα εκδικαστούν θα κρίνουν ως αντισυνταγματική τη διαφορετική φορολόγηση δύο
ταυτόσιμων δραστηριοτήτων που η μόνη τους διαφορά έχει να κάνει με την
ποσοστιαία συμμετοχή τους στο εισόδημα. Από την άλλη πλευρά, ο κ. Υπουργός
πρέπει να γνωρίζει ότι οι εκμεταλλεύσεις με μερική απασχόληση στη γεωργία είναι
οι περισσότερες και οι μόνες ικανές να επιβιώσουν στα επόμενα χρόνια.
Ουσιαστικά, η εξωγεωργική απασχόληση στηρίζει και επιδοτεί την αγροτική
δραστηριότητα και εξασφαλίζει την παραμονή μερικών ανθρώπων στην Ελληνική
ύπαιθρο. Η πολυδραστηριότητα είναι το κλειδί της γεωργικής ανάπτυξης και
μελλοντικής  ευημερίας των αγροτικών
περιοχών στη χώρα μας και αυτήν έπρεπε να ενισχύουμε και όχι να την υπονομεύουμε
με δυσβάσταχτα φορτία.

Ένας προσεκτικός παρατηρητής των αγροτικών κινητοποιήσεων τα
τελευταία χρόνια θα επεσήμανε ότι αυτοί που διαμαρτύρονται, κόβοντας και
παραλύοντας μάλιστα τη χώρα, είναι οι πιο προνομιούχοι. Οι γεωργοί των πεδινών
περιοχών με τα πιο γόνιμα εδάφη, με ακριβά αρδευτικά έργα που πλήρωσε ο
κρατικός προϋπολογισμός, με ευκαιρίες εναλλακτικών απασχολήσεων και αγορές στα
πόδια τους, με τα μεγάλα τρακτέρ που από σύμβολα κοινωνικής θέσης έγιναν
δυσβάσταχτα βάρη και οι οποίοι ασκούν μια εντατική γεωργία που επιβαρύνει το
περιβάλλον και υποσκάπτει τη μακροχρόνια ευημερία των αγροτικών οικοσυστημάτων.
Αντιθέτως, οι γεωργοί των ορεινών περιοχών με τους υποβαθμισμένους γεωργικούς
πόρους και τις μικρές εκμεταλλεύσεις, με πενιχρές ευκαιρίες εξωγεωργικής
απασχόλησης και μακριά από τις αγορές δεν θα ακουστούν για μια ακόμη φορά.
Ουδείς τους αντιπροσωπεύει και ας φιλάνε Θερμοπύλες.

Αν ο κ. Υπουργός θέλει να αφήσει έργο και να προσφέρει
ουσιαστική βοήθεια στον αγροτικό κόσμο έπρεπε στους 7 αυτούς μήνες που πέρασαν
να ασχοληθεί με τη ριζική αλλαγή του συστήματος της εμπορίας των αγροτικών
προϊόντων στη χώρα μας. Πώληση με δημοπρασία και όχι στα μουλωχτά στο χωράφι,
ένας-ένας απέναντι στους μεγαλοκαρχαρίες του αγροτικού εμπορίου.  Αν αύξανε το γεωργικό εισόδημα, είχε κάθε
λόγο να προχωρήσει και στην αναζήτηση μιας λογικής συνεισφοράς των αγροτών στα
κοινά συλλογικά βάρη.

Ο κ. Υπουργός, στα τριάντα και πλέον χρόνια της εμπειρίας
του με τα θέματα του αγροτικού τομέα, δεν φαίνεται να έχει αντιληφθεί τα
ουσιαστικά προβλήματα του αγροτικού χώρου.  Θα αντικατασταθεί και αυτός σε λίγο ως
αποτέλεσμα των νέων αγροτικών κινητοποιήσεων, παρά τις δικαιολογημένες ελπίδες
που γέννησε για μετριασμό των εκμεταλλευτικών σχέσεων, η αριστερή παρένθεση στα
πολιτικά πράγματα της χώρας.