«Βάλε ελιά για το παιδί σου και συκιά για τη ζωή σου», έλεγαν οι παππούδες μας και με πολλούς κόπους φτιάχνοντας πεζούλες και κουβαλώντας, σε αρκετές περιπτώσεις, το χώμα έστησαν δένδρα που έθρεψαν και θρέφουν σήμερα όχι μόνο τα παιδιά τους αλλά και τα δισέγγονα και τρισέγγονά τους.
Η δενδροκαλλιέργεια αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη αξία γιατί είναι σε θέση να διασφαλίσει ένα πιο μεγάλο εισόδημα από τις ετήσιες καλλιέργειες. Αυτό δείχνουν και τα στατιστικά στοιχεία με την όλο και μεγαλύτερη επέκταση των δενδρωδών καλλιεργειών στο σύνολο των εκτάσεων της χώρας. Αν δεν υπήρχε η έλλειψη εισοδήματος για μια περίοδο που μπορεί να φθάσει ακόμη και τα 7 ή και περισσότερα έτη, η επέκτασή τους θα ήταν ακόμη πιο έντονη.
Όσοι επιλέγουν να ασχοληθούν με μια πολυετή καλλιέργεια νομίζουμε πως θα βρουν ιδιαίτερα χρήσιμες τις παρακάτω πληροφορίες που πηγάζουν από έναν μοναδικό συνδυασμό της θεωρίας με την πράξη.
Κατά τη φύτευση δεν ανοίγουμε απλά ένα λάκκο και βάζουμε μέσα το φυτό, αλλά ακολουθούμε μια διαδικασία που θα οδηγήσει στην επιβίωση όλων των δένδρων. Αυτός είναι ο σκοπός του τεχνικού εγχειριδίου με έκταση 30 περίπου σελίδων που ετοιμάσαμε και μόλις πριν από λίγο το συμπληρώσαμε με τις καινούργιες εμπειρίες από πρακτικές που εφαρμόσαμε στην πρόσφατη εξόρμηση μας στο πατρικό κτήμα στην Καστοριά.
Αν έχετε διαθέσιμο αρδευτικό νερό στο κτήμα που θα κάνετε τις φυτεύσεις, τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Αν όμως έχετε ένα ξερικό χωράφι τα πράγματα είναι δύσκολα. Γίνονται δυσκολότερα, αν το έδαφος είναι βαρύ και φτωχό σε οργανική ουσία. Συχνά το καλοκαίρι μπορεί να έχουμε ακόμη και 2 μήνες χωρίς καμιά αξιόλογη βροχή. Σε αυτήν την περίπτωση οι απώλειές σας θα είναι πάρα πολύ μεγάλες. Στην αρχή δοκίμασα με ένα ανεστραμμένο μπουκάλι 1,5 λίτρου να καλύψω τις ανάγκες των φυτών μου σε νερό, αλλά αποδείχθηκε πολύ λίγο για τον 1 μήνα που απουσίαζα (φωτ. 3).
Μπορείτε να τις περιορίσετε αν κάνετε 3-4 ποτίσματα με νερό που θα κουβαλήσετε. Αυτή η διαδικασία είναι ιδιαίτερα κοπιαστική, μεγάλου κόστους και περιορισμένου αποτελέσματος. Για να την κάνουμε ιδιαίτερα αποδοτική, επινοήσαμε έναν απλό αλλά πολύ αποτελεσματικό τρόπο.
Κατά τη φύτευση του νεαρού δένδρου τοποθετούμε στο λάκκο φύτευσης σε όρθια θέση ένα άδειο μπουκάλι νερού σε απόσταση 20 περίπου εκατοστών από το δένδρο (φωτ. 1). Προηγουμένως του έχουμε ανοίξει 10 τρύπες με ένα χοντρό καρφί που το θερμαίνουμε με ένα καμινέτο ή φλόγιστρο. Μία στον πάτο και 9 τρύπες περιμετρικά ανά 120 μοίρες και σε τρεις ζώνες (χαμηλά, στη μέση και λίγο κάτω από το λαιμό). Φροντίζουμε το μπουκάλι να εξέχει από το χώμα μόλις 2-3 εκατοστά και κάτω από τον πάτο του (μέσα στο λάκκο φύτευσης) ρίχνουμε 2 χούφτες καλά χωνεμένης κοπριάς, ανακατωμένης με χώμα και ζεόλιθο.
Αυτό μπορείτε να το κάνετε και σε δένδρα που είναι σήμερα 2-3 ετών ανοίγοντας με ένα γεωτρύπανο (τριβέλα) μια τρύπα ικανού βάθους σε απόσταση 40-50 εκατοστών από τον κορμό του. Μην ξεχάσετε να βάλετε το μίγμα χώματος και κοπριάς στον πυθμένα του γιατί αυτή θα είναι η πρώτη τροφή για τον πολλαπλασιασμό των ωφέλιμων μικροοργανισμών που θα βάλουμε και θα βάζουμε κατά καιρούς. Αυτό κάναμε πριν από λίγες ημέρες στο κτήμα μας, μια και την πρακτική της φύτευσης του μπουκαλιού την κάναμε για πρώτη φορά στις φυτεύσεις του Φθινοπώρου του 2016. Με έκπληξη παρατηρήσαμε ότι στα μέσα του Απρίλη, σε μερικές θέσεις, ήταν αδύνατη η διάνοιξη της τρύπας γιατί το έδαφος ήταν ήδη στεγνό! Απόδειξη των λίγων βροχών που είχαμε στην περιοχή της Καστοριάς την φετινή άνοιξη, αλλά και σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας.
Τώρα έχουμε τη δυνατότητα να στέλνουμε άμεσα στις ρίζες νερό και ωφέλιμα βακτήρια, μυκόρριζες και βιοδιεγέρτες που θα βοηθήσουν το νεαρό δένδρο να ξεπεράσει το σοκ της μεταφύτευσης, το στρες της ξηρασίας και να αποκτήσει ισόβιους φίλους (ωφέλιμα βακτήρια) που θα φροντίζουν για την υγεία του ριζικού του συστήματος και τον ευκολότερο εφοδιασμό του με νερό και θρεπτικά στοιχεία (πιο αποτελεσματικό και από τα ίδια τα ριζικά του τριχίδια).
Ο εφοδιασμός γίνεται πολύ εύκολα με μια απλή κατασκευή. Σας χρειάζονται ένα χωνί με αρκετό χώρο και κατάλληλη χοάνη για να συγκολληθεί με έναν θερμοκολλητικό σωλήνα μισής ίντσας και μήκους 110 εκατοστών (για ύψος χειριστή 1,75 μέτρα). Στη μια άκρη του σωλήνα ανοίγουμε τρύπες με ένα τρυπάνι ξύλου 7-8 χιλιοστά με την τελευταία να είναι λίγο πιο χαμηλά από το λαιμό του μπουκαλιού (25 εκατοστά). Ζεσταίνουμε την άλλη άκρη του σωλήνα με ένα φλόγιστρο ή καμινέτο και μόλις μαλακώσει σπρώχνουμε τη μύτη του χωνιού για να εισχωρήσει κατά 1 τουλάχιστον εκατοστό στο σωλήνα. Μόλις κρυώσει είναι έτοιμος για χρήση (φωτ. 4).
Τον βυθίζουμε από το στόμιο του μπουκαλιού που εξέχει δίπλα στο νεαρό φυτό και αμέσως στέκεται όρθιος. Τώρα ανοίγουμε το δοχείο με το έτοιμο σκεύασμα που έχουμε ετοιμάσει (χρησιμοποιώ πλαστικά δοχεία των 5 λίτρων που είναι εύκολα στη μεταφορά) και σε ελάχιστο χρόνο έχουμε στείλει μια ικανή ποσότητα νερού κατευθείαν στη διψασμένη ρίζα (φωτ. 5). Αν επιχειρούσατε την ίδια ποσότητα να την ρίχνατε στην επιφάνεια του δένδρου είναι βέβαιο ότι πολύ λίγη ποσότητα θα έφθανε στις λιγοστές ρίζες του νεαρού δένδρου. Η περισσότερη θα έρεε στην επιφάνεια του χώματος και οι μικροοργανισμοί θα είχαν νεκρωθεί σε λίγα λεπτά κάτω από τις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου.
Τώρα με τη μέθοδο αυτή, όλη η ποσότητα του νερού φθάνει στη ρίζα και μαζί του και οι ωφέλιμοι μικροοργανισμοί, τα χουμικά οξέα και οι βιοδιεγέρτες που πιάνουν αμέσως δουλειά αφού τους έχουμε και έτοιμο φαγητό (τη χωνεμένη κοπριά).
Αυτή είναι μια από τις δεκάδες πρακτικές υποδείξεις που έχουμε στο έγχρωμο τεχνικό μας εγχειρίδιο με τίτλο «Φύτευση Δένδρων για Ισόβια Προστασία», έκτασης 32 σελίδων σε μέγεθος Α4 και κόστους 30 ευρώ που τυπώνεται κάθε φορά σε ένα αντίτυπο. Μπορούμε να σας το στείλουμε με αντικαταβολή μαζί με δείγμα από το μπουκάλι, τη ράβδο εφοδιασμού των φυτών και πρόγραμμα εμβολιασμών με ωφέλιμους μικροοργανισμούς, αν μας στείλετε μια πλήρη ταχυδρομική διεύθυνση και το κινητό σας τηλέφωνο για να ειδοποιηθείτε για την παραλαβή. Τα χρήματα αυτά θα τα πάρετε πίσω στο πολλαπλάσιο όχι μόνο από την πρώτη χρονιά, αλλά και για όλη τη διάρκεια της ζωής των δένδρων και θα έχετε διασφαλίσει ότι οι κόποι σας δεν θα πάνε χαμένοι.