Η αποταμίευση είναι πάντα επιθυμητή και από όλους, ανεξάρτητα από το μέγεθος του οικογενειακού μας εισοδήματος. Οι ειδικοί συνιστούν, ανεξαρτήτως εισοδήματος, να αποταμιεύουμε το 20% του εισοδήματος. Στα δύσκολα χρόνια που έρχονται αυτή η προτροπή αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία.
Υπάρχουν όμως δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας που κάθε χρόνο κάνουν καταθέσεις εκατοντάδων και χιλιάδων ευρώ χωρίς καμιά μελλοντική απολαβή. Όπως ο αγαπητός μου Γιάννης Δα… που μου ζήτησε να του στείλω το βιβλίο για τη Βιολογική καλλιέργεια της Ελιάς που γράψαμε μαζί με τον εκλεκτό φίλο και συμμαθητή από τα φοιτητικά χρόνια τον Τάκη τον Χαραντώνη. Όταν τον ρώτησα να μου γράψει λίγα λόγια για τις ελιές του και να μου στείλει την τελευταία εδαφολογική και φυλλοδιαγνωστική ανάλυση, πήρα την παρακάτω απάντηση:
«Έχω περίπου 300 ρίζες ελιές ποικιλίας "Κορωνέϊκη". Βρίσκονται σε ένα χωριό κοντά στον Πύργο Ηλείας. Οι 70 είναι μεγάλης ηλικίας (σίγουρα πάνω από 70-80 ετών) και βρίσκονται σε ύψωμα. Οι υπόλοιπες είναι 20 ετών (όχι σε ύψωμα). Όταν θα κάνω τις απαραίτητες αναλύσεις (είναι αλήθεια δεν έχω κάνει ποτέ), θα σας τις στείλω».
Η απάντησή του μου ήρθε σαν κεραυνός. Του έγραψα αμέσως: «Αγαπητέ μου, πρέπει να τις κάνετε γιατί μπορεί να ρίχνετε λιπάσματα που δεν χρειάζονται και κάνατε το έδαφος κουμπαρά!» και αμέσως ένοιωσα την ανάγκη να εξηγήσω στους αναγνώστες μου και αργότερα στη νέα έκδοση του βιβλίου για το Έδαφος και τη Φροντίδα του, τη σημασία των αναλύσεων για τα οικονομικά αποτελέσματα.
Τα λιπάσματα είναι ήδη ακριβά και θα γίνονται όλο και πιο ακριβά και δεν πρέπει για 40 ή 50 ευρώ να ξοδεύουμε πολλαπλάσια ποσά που δεν θα μας επιστρέφουν ποτέ. Απεναντίας, μπορούν να μας κάνουν πρόσθετη ζημιά. Δεν νομίζω πως υπάρχει άνθρωπος στον αγροτικό τομέα που δεν τον νοιάζει το τι ξοδεύει και τι παίρνει. Για τον ίδιο λόγο, η επόμενη έκδοση του βιβλίου της ελιάς θα έχει πολύ περισσότερα στοιχεία στο θέμα της θρέψης των δέντρων.
Η ελιά είναι ένα λιτοδίαιτο δένδρο το οποίο όμως έχει ανάγκη από θρεπτικά στοιχεία για να αποκαθιστά αυτά που χάνει από τη συγκομιδή και τα κλαδεύματα. Συνεπώς πρέπει να γνωρίζουμε την κατάσταση των θρεπτικών στοιχείων για να αποφεύγουμε περιόδους τροφοπενιών οι οποίες θα διακινδυνεύσουν τις προσπάθειες που κάνουμε σε μια ολόκληρη χρονιά.
Τα τρία βασικά εργαλεία για τον έλεγχο της σωστής διατροφικής διαχείρισης των δένδρων μας είναι:
- Προσεκτική παρατήρηση των δένδρων και των περιβαλλοντικών συνθηκών,
- Ανάλυση εδάφους και νερού,
- Φυλλοδιαγνωστική ανάλυση
Η προσεκτική παρατήρηση του φυλλώματος μπορεί να μας διευκολύνει στην εξήγηση των ευρημάτων της εδαφολογικής και φυλλοδιαγνωστικής ανάλυσης.
- Παρατηρήστε μήπως έχετε αντικανονικά συμπτώματα στο φύλλωμα και στην ανάπτυξη της βλάστησης,
- Παρατηρήστε μήπως έχετε μεγάλες αποκλίσεις στην παραγωγή,
- Η προσεκτική παρατήρηση μπορεί εύκολα να δείξει ελλείψεις σε άζωτο, κάλιο και βόριο.
Η εδαφολογική ανάλυση δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει με ακρίβεια την θρεπτική κατάσταση του εδάφους. Από ένα κιλό χώματος παρμένο από 10 στρέμματα εδάφους (μερικοί παίρνουν 1 μόνο δείγμα και από μεγαλύτερους ελαιώνες) δεν πρέπει να περιμένουμε και πολλές απαντήσεις. Είναι όμως χρήσιμη για να προσδιορίσουμε τη μηχανική σύσταση του εδάφους, την περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, το πε-χα και την ενδεχόμενη ύπαρξη αλάτων. Η εδαφολογική ανάλυση γίνεται κυρίως για να προσδιορίσει την ποσότητα των εδαφοβελτιωτικών που χρειάζονται για τη διόρθωση του πε-χα (είτε προς τα πάνω είτα προς τα κάτω), ή την ποσότητα της γύψου που χρειάζεται για τη διόρθωση της σχέσης ασβεστίου και μαγνησίου, ή την επανάκτηση αλατούχων εδαφών. Μετά την εγκατάσταση των φυτών συνιστούμε την αντικατάσταση των εδαφολογικών αναλύσεων με φυλλοδιαγνωστικές αναλύσεις.
Η φυλοδιαγνωστική ανάλυση πρέπει να αρχίσει από την ηλικία των 3 ετών και στη συνέχεια κάθε 2 έτη είναι πιο αντιπροσωπευτική, παρά το γεγονός ότι εμφανίζονται αποκλίσεις μεταξύ των 2 αναλύσεων. Μερικές εμπειρικές παρατηρήσεις στις σχέσεις των 2 αυτών αναλύσεων έχουν διαπιστωθεί, όπως:
- Μια περιεκτικότητα των φύλλων σε Φωσφόρο ίση προς 0,058% αντιστοιχεί σε διαθέσιμο φωσφόρο του εδάφους ίσο με 4,35 ppm,
- Όταν βρίσκουμε στα φύλλα Κάλιο ίσο με 0,43% (πολύ λίγο) στο έδαφος θα έχουμε κάλιο στα 80 ppm σε εδάφη με άργιλο μικρότερη από 15% αλλά σε εδάφη με άργιλο μεγαλύτερη από 15% το ελάχιστο διαθέσιμο κάλιο πρέπει να είναι 110 ppm.
Αυτά για σήμερα. Θα υπάρξουν και συνέχειες και μάλιστα δεν πρέπει να ξεχνάμε τον πολύτιμο ρόλο των ωφέλιμων μικροοργανισμών του εδάφους στην αύξηση της διαθεσιμότητας των θρεπτικών στοιχείων. Τα πολυδιαφημιζόμενα ακριβά υδατοδιαλυτά φωσφορικά λιπάσματα που εφαρμόζονται κάθε χρόνο στα Ελληνικά εδάφη μέσα σε 6 εβδομάδες από την εφαρμογή τους μετατρέπονται σε ποσοστό που φθάνει το 75% σε αδιάλυτες μορφές και συνεπώς μη προσλαμβανόμενες από τις ρίζες των δένδρων μας!. Είναι σαν να αγοράζατε ένα μηχάνημα και μετά από 6 εβδομάδες σας έλεγε ο πωλητής ότι έχασε το 75% της αξίας του!. Εγώ θα τρελαινόμουν.
